180 JAAR NA OLIVER TWIST

‘Het moeilijkste is dat ik mijn kinderen niet kan geven wat ze nodig hebben, de meest basale dingen, fatsoenlijk eten, kleding die ermee door kan en een gevoel van een thuis hebben,’ zegt een emotionele Margaret Stuart tegen een reporter in een somber stadsdeel ergens in Engeland. Haar stem breekt als ze eraan toevoegt: ‘Daar komt nog bij dat ik constant het gevoel heb dat ik mijn kinderen in de steek laat.’ Stuart is alleenstaande met een baan in de poetsbranche, maar zij kan niet rond komen. Margaret behoort tot ‘the working poor’. En dat terwijl generaties Britse politici de slogan hanteerden: ‘Werk is dé oplossing voor armoede’. Niet dus!

Brexit nekt May, kopt een krant als de Britse premier Theresa May op 24 mei haar ontslag aankondigt. In het achterland van Groot-Brittannië – ver weg van Westminster – leeft 37% van alle kinderen in armoede. Een politieke keuze. Er is al drie jaar maar één onderwerp aan de overkant van Het Kanaal: Brexit. En de gevolgen van Brexit voor Europa, voor de Britten die in het buitenland wonen (in Nederland alleen al 13.000), voor de Europese entrepreneurs die zaken doen met Britten.

In essentie nekken Brexit en een kille politieke inborst de Britse burger en met name de brede onderlaag. Want wie verzint nu bijvoorbeeld het volgende: the two-child limit bij de toekenning van een bijstandsuitkering. Zijn je kinderen geboren voor 6 april 2017, dan ontvang je voor ieder kind jaarlijks £2.780. Is je derde of ieder volgend kind geboren na die datum, dan krijg je voor die kinderen niets. Er zijn uitzonderingen: als je een meerling krijgt, dan toont de ambtenaar zijn milde kant. Zo ook als je kind aantoonbaar voortkomt uit een verkrachting. Er zal vast een Britse politicus zijn die me terugfluit met de woorden: ‘Die wet is inmiddels teruggedraaid.’ Dat klopt. Maar volgens mij kun je slechts weinig compassie verwachten in de vervolgstappen van ambtsbekleders die dergelijke ideeën bedenken.

Ja, beste lezer, Groot-Brittannië is meer dan The London Eye, Brexit en kansrijke afstammelingen van Prinses Diana. De Britse Eilanden herbergen honderdduizenden niet opgetekende verhalen van uitzichtloos, stil verdriet. Mensen met banen die wegkwijnen in ontbering, honderdtachtig jaar na de publicatie van Oliver Twist, dé literaire aanklacht tegen armoede van Charles Dickens ('Please, Sir, I want some more.’).

De zoekterm ‘poverty in Britain' levert op Google 55 miljoen resultaten op. ‘Armoede in Nederland’ slechts drie miljoen. De Britse journalist besteedt graag aandacht aan het onderwerp. Hij concentreert zich echter op de politiek, de statistieken en de definitie van armoede. Ofschoon zijn bevindingen er ook niet om liegen. Zo woont 57% van de mensen die een armoedig bestaan hebben in een gezin waar tenminste één persoon een baan heeft.

Op Youtube treft je schrijnende filmpjes. Er zijn gezinnen waar de kinderen in de nabijgelegen bibliotheek of supermarkt naar de wc gaan. Als er geen geld is om kapot sanitair te repareren, dan moet je wat. Vicky Jones, ook een alleenstaande moeder met een parttime baan, leeft van £17,- per dag. Zij laat tranen bij de box waarin haar baby ligt te slapen. Vicky behoort dan nog tot de categorie mensen die er het beste van proberen te maken. De documentaire ‘Eyes of a child’' daarentegen toont kinderen die verwaarloosd worden in achterbuurten, met criminaliteit en totale ontgoocheling als enige levens- bestemmingen.

Er komt straks een moment dat Brexit uit het journaal verdwijnt. Dan is Engeland voor ons weer het land van Big Ben, voetbal en het koningshuis. Berichtgeving over armoede overschrijdt niet vaak de Britse landsgrens. Ik vraag me wel af of de arbeidersklasse er nu beter af is, 180 jaar na Oliver Twist.

.